Problemy ze snem? Sprawdź jak dbać o zdrowy sen!

Data ostatniej aktualizacji: 25 kwietnia 2024

Autor: Michał Adamczyk

Ponad połowa Polaków ma problemy ze snem. Bezsenność i nadmierna senność to dolegliwości, które dotykają zarówno osoby starsze, jak i młode. Co gorsze, liczba osób borykających się z tymi problemami stale wzrasta.

Zapotrzebowanie na sen

W zależności od wieku, zapotrzebowanie na sen (w ujęciu godzinowym) jest różne. Im człowiek jest młodszy, tym więcej powinien spać. Rekomendowane wartości przedstawia poniższa tabela:

Wiek Ilość snu (w godzinach)
od 0 do 3 miesięcy 14-17
od 4 do 11 miesięcy 12-15
od 1 do 2 lat 11-14
od 3 do 5 lat 10-13
od 6 do 13 lat 9-11
od 14 do 17 lat 8-10
od 18 do 25 lat 7-9
od 26 do 64 lat 7-9
65 lat i więcej 7-8

Fazy snu

Aby lepiej się wysypiać, w pierwszej kolejności musimy zrozumieć jak przebiega nasz sen. Składa się on bowiem z dwóch faz:

  • NREM – sen podczas którego pojawiają się fale delta aktywności elektrycznej mózgu. Występują wolne ruchy gałek ocznych.
  • REM – sen podczas którego dochodzi do całkowitego rozluźnienia mięśni. Występują bardzo szybkie ruchy gałek ocznych.

Fazę NREM możemy dodatkowo podzielić na cztery etapy, a mianowicie:

  • Etap I – zmniejszona świadomość bodźców zewnętrznych; występowanie niespójnych myśli; zanik fal alfa;
  • Etap II – brak reakcji na bodźce zewnętrzne; nadal łatwo o wybudzenie; brak świadomości tego co się dzieje;
  • Etap III – następuje wstęp do głębokiego snu; pojawiają się fale delta;
  • Etap IV – sen wolnofalowy; pojawiają się ruchy ciała;

IV etap fazy NREM (długość około 80 minut) następuje naprzemiennie z fazą REM (długość około 15 minut).

Niedobór snu – objawy

Sen ma ogromny wpływ zarówno na kondycję fizyczną, jak i psychiczną organizmu. Niedobór snu może skutkować wystąpieniem następujących objawów:

  • problemy z koncentracją
  • zaburzenia nastroju
  • spadek motywacji
  • zmniejszenie efektywności pracy układu immunologicznego
  • pogorszenie pamięci
  • zaburzenia w produkcji testosteronu
  • spadek produkcji glukozy
  • ograniczenie szybkości reakcji
  • zwiększona gotowość do podejmowania ryzyka

Problemy ze snem – klasyfikacja chorób i przypadłości

Zaburzenia snu można podzielić na dyssomnie (zaburzenia ilości, jakości, pory snu) oraz parasomnie (niepożądane zachowania pojawiające się w czasie snu lub wybudzania).

Dyssomnie dzielimy na:

  • Bezsenność – trudność w zasypianiu, zbyt wczesne przebudzanie, wybudzanie się w trakcie snu, zła jakość snu.
  • Hipersomnia – nadmierna senność.
  • Narkolepsja – nadmierna senność i napady snu wraz z epizodycznymi, nagłymi utratami napięcia mięśniowego. Charakterystyczne dla tej przypadłości są również omamy (halucynacje) oraz porażenie przysenne.
  • Zaburzenia oddychania podczas snu – m.in. bezdech senny.

Parasomnie dzielimy na:

  • Koszmary senne – długotrwałe, przerażające marzenia senne.
  • Lęki nocne – skrajne przerażenie i brak możliwości odzyskania pełnej świadomości. Atak trwa zwykle od kilku sekund do kilku minut.
  • Somnambulizm – podejmowanie codziennej aktywności podczas snu bez pełnej świadomości.
  • Brukwizm – patologia układu ruchowego narządu żuchwy objawiająca się nadmiernym tarciem zębami żuchwy o zęby szczęki.

Bezsenność

Brak snu wywoływany bezsennością jest nie tylko niesamowicie frustrujący, ale także bardzo niebezpieczny dla zdrowia całego organizmu. W związku z tym, leczenie bezsenności jest po prostu konieczne.

Bezsenność to zjawisko, do którego występowania przyczynia się szereg różnych czynników. Poniżej przedstawiamy najczęstsze przyczyny bezsenności wraz z informacją dotyczącą ich rozwiązania.

  • Brak komfortu
    Sypialnia to miejsce, które powinno być przystosowane do naszych preferencji. Musi być przede wszystkim: wygodne (materac, poduszka), ciche, ciemne i świeże (codzienne wietrzenie). Warto także pamiętać o odpowiednich materiałach. Zarówno pościel, jak i piżama powinny być wykonana z delikatnej wełny, bądź bawełny.
  • Zaburzenia granicy snu i czuwania
    Kiedy jesteśmy niespokojni, a atmosfera w sypialni jest – mówiąc kolokwialnie – gęsta, trudno nam o spokojny, regenerujący sen. Naukowcy dowiedli, że nawet jeśli uda nam się zasnąć, to jakość takowego snu nie będzie zbyt wysoka. Wynika to z faktu, iż mózg nadal będzie czuwał i częściowo przetwarzał wszelkie sygnały z zewnątrz.
  • Stres
    Czynniki stresogenne sprawiają, że kładąc się – popadamy w tzw. gonitwę myśli. Uniemożliwia to zasypianie i sprawia, że popadamy w błędne koło, tj. zastanawiamy się dlaczego nie możemy zasnąć, co staje się uciążliwe i stresujące.
  • Niewłaściwe odżywianie
    Szczególnym zagrożeniem dla zdrowia naszego snu jest ostatni posiłek – kolacja. Przede wszystkim, należy całkowicie zrezygnować z tłustych potraw. Co więcej, ostatni posiłek należy konsumować nie później niż 2-3 godziny przed snem.
  • Alkohol
    Wiele osób błędnie uważa, że po alkoholu lepiej im się śpi. Nic bardziej mylnego! Organizm w czasie nietrzeźwości nie jest w stanie wypocząć. Być może trudniej jest nas obudzić, ale nie ma to nic wspólnego z jakością i głębokością naszego snu.
  • Inne jednostki chorobowe
    Bezsenność to przypadłość, która bardzo często jest objawem innych jednostek chorobowych. Najczęściej towarzyszy: depresji, nerwicy, astmie, nadczynności tarczycy, niewydolności serca oraz nadciśnieniu tętniczemu.
  • Nieregularny rytm dobowy
    Tzw. imprezowy styl życia i praca na trzy zmiany to kolejna z przyczyn bezsenności. Organizmowi trudno przystosować się do bezustannych pór zasypania i wstawania, czego konsekwencją są problemy z zasypianiem.

W wielu przypadkach bezsenność można wyleczyć korzystając z domowych sposobów (m.in. metamorfoza stylu życia) lub ogólnodostępnych suplementów diet (polecamy Melatolin Plus i Snoran Plus).

Jeśli jednak zaburzenia nie ustają, koniecznie zgłoś się do lekarza. Przewlekła bezsenność może doprowadzić do naprawdę poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Jak zdrowo spać?

Sen jest niezwykle istotnym procesem fizjologicznym, dlatego też należy bezwzględnie zadbać o to, aby był zdrowy i pozwalał nam pełną regenerację. Co zrobić, by zdrowo spać i wreszcie zacząć się wysypiać?

Przedstawiamy uniwersalne zasady, które mogą stanowić rozwiązanie zarówno parasomni, jak i dyssomni.

Zwiększ aktywność fizyczną

Zwiększenie dawki aktywności fizycznej spowoduje zmęczenie, które sprawi, że sen będzie dłuższy i głębszy. Ćwiczyć należy codziennie (chyba, że pracujemy fizycznie) nie później niż na trzy godziny przed snem. Doskonale sprawdzą się wszelkiego rodzaju ćwiczenia o charakterze aerobowym (tlenowym), tj. jazda na rowerze, bieganie, pływanie itp.

Wyeliminuj kofeinę i teofilinę

Substancje stymulujące mogą działać nawet do dwunastu godzin po ich spożyciu, dlatego też kawę, herbatę i napoje energetyzujące należy spożywać tylko i wyłącznie w godzinach porannych.

Wyeliminuj alkohol i papierosy

Choć wydawać by się mogło, że alkohol pozwala nam szybciej zasnąć to jest to bardzo złudne uczucie. Owszem, sen może i przychodzi łatwiej, ale jest zdecydowanie słabszy jakościowo: przerywany, krótki i płytszy. Nie spełnia wówczas swojej fizjologicznej roli.

Jeśli zaś chodzi o palenie papierosów, to nikotyna sprawia, że sen jest zdecydowanie krótszy. Zaleca się całkowicie odstawić papierosy. W przypadku, gdy nie jest to możliwe (nałóg jest zbyt silny) zaleceniem jest wypalanie ostatniego papierosa najpóźniej 2-3 godziny przed snem.

Zadbaj o ekspozycję ciała na światło

Przebywanie w ciemnych pomieszczeniach w ciągu dnia lub zbyt mocno naświetlonych (w godzinach wieczornych) może doprowadzać do zaburzeń rytmu dobowego. Zaleca się nie włączać telewizora, komputera i innych urządzeń emitujących światło o niebieskiej barwie – minimum na 2-3 godziny przed snem.

Zadbaj o odpowiednią temperaturę ciała

Trzy godziny przed snem wyeliminuj wszystkie czynności, które mogłyby podnosić temperaturę Twojego ciała (praca fizyczna, aktywność, ciężkostrawna dieta, nadmierna ekspozycja na słońce).

Wywietrz sypialnię

Dobrze przygotowane miejsce do snu ma ogromne znaczenie. Idealna temperatura dla snu waha się pomiędzy 18, a 21 stopniami.

Regularnie wstawaj

Zadbaj o to, by codziennie (włącznie z weekendami) wstawać o tej samej porze. Senność to zjawisko, które zazwyczaj pojawia się po około 16-17 godzinach (w przypadku osób dorosłych).

Zadbaj o relaks

Wyeliminuj czynniki stresogenne, które mogą doprowadzać do występowania problemów z zasypianiem oraz parasomni.

Niezwykle ważnym jest również to, aby łóżko i sypialnię traktować tylko i wyłącznie jako miejsce przeznaczone do snu. Co więcej, pojawiać się w nim powinniśmy dopiero wtedy, gdy nadejdzie odpowiednia pora do snu.

Nie ma możliwości wyspania się na tzw. zapas, czy też „odespania”. Istnieje jedynie możliwość przywrócenia regularnego rytmu dobowego (tj. stałe pory wstawania i zasypiania).

Jak leczyć problemy ze snem?

Zaburzenia snu mogą nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Doprowadzają między innymi do osłabienia organizmu, którego skutkiem może być nawet śmierć. Nigdy nie należ lekceważyć problemów ze snem, tym bardziej, że mają one tendencję do nasilania się.

Istnieje kilka sposobów na pozbycie się problemów ze snem. Wyróżniamy:

Leczenie farmakologiczne

Tzw. tabletki nasenne to preparaty syntetyczne melatoniny. Ich przyjmowanie jest skuteczne, ale nie pozostaje bez „echa”. Wyniszcza organizm, może nasilać problem i uzależniać.

Magnetostymulacja

Terapia polami magnetycznymi o niskich wartościach odżywczych. Przyczynia się do poprawy jakości i długości snu, a także eliminuje defekty wywołane przez bezsenność: nadmierne zmęczenie i bezustanne uczucie senności.

Suplementy diet

Preparaty bazujące na naturalnych składnikach (zwykle na ekstraktach i wyciągach z roślin), których celem jest poprawa jakości snu oraz eliminacja wszelakich defektów – polecamy nasz artykuł “głośne chrapanie problemy ze snem“.

Autor: Michał Adamczyk

Założyciel i główny redaktor serwisu Być Zdrowym. Od 2009 roku aktywnie związany z branżą medyczną, szczególnie w zakresie medycyny naturalnej, suplementacji i zdrowia seksualnego mężczyzn. Prywatnie miłośnik sportów wodnych i biohackingu. Jego celem jest świadoma edukacja o zdrowiu i rzetelna pomoc w procesie dbania o nie. Więcej informacji o autorze znajdziesz tutaj.

Oceń artykuł: Problemy ze snem? Sprawdź jak dbać o zdrowy sen!

Ilość ocen: 0 Średnia ocen: 0 na 5

Zobacz opinie na forum o artykule:

Problemy ze snem? Sprawdź jak dbać o zdrowy sen!

guest
Podaj swoje imię
Podaj swój adres e-mail
0 Opinie
Opinie
Zobacz wszystkie komentarze