Olej kokosowy od wielu lat wykorzystywany jest w polskich domach do przyrządzania potraw, ale także jako naturalny kosmetyk. Często decydując się na zakup oleju stoimy przed wyborem: rafinowany czy nierafinowany? Wiele zależy od tego, jakie zastosowanie będzie miał olej oraz jakie efekty stosowania chcemy uzyskać.
Ten dar natury możemy stosować do smażenia, do sałatek, do produkcji domowych słodyczy, ale także jako kosmetyk na twarz, włosy czy jako środek wspomagający leczenie chorób skórnych. Jeżeli chcesz poznać wszystkie możliwości zastosowania oleju kokosowego, zapoznaj się z naszym artykułem.
Co to jest olej kokosowy?
Olej kokosowy jest olejem roślinnym powstałym w wyniku tłoczenia twardego miąższu orzechów palmy koksowej. Często możemy spotkać się także z nazwami: masło kokosowe lub tłuszcz kokosowy. Świeżo pozyskany olej charakteryzuje się barwą lekko żółtą, lecz w procesie rafinowania jest on wybielany oraz odkwaszany.
Olej koksowy przybiera postać płynną w temperaturze od 20 do 28 stopni Celsjusza. Powszechnie stosuje się go jako dodatek do pożywienia. Wykorzystywany jest także w przemyśle kosmetycznym jako składnik balsamów, odżywek do włosów czy olejków do masażu. Odżywia, nawilża oraz przyspiesza regenerację.
Olej kokosowy wykorzystywany jest także w przemyśle chemicznym, gdzie służy do produkcji alkoholi, świec czy kwasów tłuszczowych.
Jakie składniki zawiera olej kokosowy?
Zimnotłoczony olej kokosowy jest źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych (94%), z których aż 62% stanowią średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe: laurynowy, kaprylowy, mirystynowy, kaprynowy, kapronowy. W oleju znajdziemy także kwas palmitynowy i stearynowy, a także nienasycone kwasy tłuszczowe: linolowy, oleinowy oraz linolenowy.
Olej kokosowy jest źródłem większości witamin z grupy B, a także antyoksydacyjnych witamin: C oraz E. Ponadto zawiera składniki mineralne takie jak magnez, potas, żelazo, wapń, cynk oraz fosfor.
Olej kokosowy: rafinowany czy nierafinowany?
Osoby, które nigdy nie miały styczności z olejem z kokosowym często zastanawiają się, jaki olej wybrać. I słusznie, bowiem obydwa typy olejów znacznie się różnią.
Olej nierafinowany powstaje w wyniku procesów mechanicznych takich jak tłoczenie, filtracja, sedymentacja czy oczyszczanie. Procesy te przebiegają bez udziału wysokiej temperatury, dlatego często na etykiecie produktu możemy spotkać się z informacją „tłoczony na zimno” lub „zimnotłoczony”. Dzięki zastosowaniu niskiej temperatury olej zachowuje większość swoich prozdrowotnych właściwości. Uważa się, że olej nierafinowany wspomaga leczenie wielu chorób, ułatwia odchudzanie, pomaga w nadciśnieniu tętniczym. Dodatkowo wykazuje działanie antyoksydacyjne, a także chroni płaszcz lipidowy skóry przed niekorzystnym działaniem bakterii oraz innych czynników. Olej kokosowy nierafinowany często wykorzystywany jest także podczas zabiegów kosmetycznych.
Olej kokosowy rafinowany poddawany jest procesowi rafinacji, który za sprawą wysokiej temperatury oraz dodatków chemicznych pozbawia olej smaku oraz zapachu. Rafinacja to proces oczyszczania, który pozbawia olej także większości składników odżywczych. Nie oznacza to jednak, że olej ten jest niezdrowy. Możemy go stosować do smażenia i pieczenia, ale wówczas dania nie będą miały typowego zapachu i posmaku, jaki daje stosowanie oleju nierafinowanego.
Olej rafinowany ma dłuższy termin przydatności do spożycia i można go przechowywać w temperaturze pokojowej. Jest on również tańszy niż olej nierafinowany.
Jaki olej kokosowy wybrać?
Wiele tak naprawdę zależy od naszych oczekiwań. Jeżeli chcemy olej wykorzystać jako naturalny kosmetyk, który pięknie pachnie i zawiera cenne składniki odżywcze, wówczas warto sięgnąć po olej nierafinowany, czyli tłoczony na zimno. Jest on najzdrowszy. Sprawdzi się jako dodatek do różnego rodzaju dań nadając im nieco kokosowego aromatu.
Jeżeli natomiast zależy nam, by wykorzystać olej jedynie do smażenia, wówczas warto sięgnąć po rafinowany olej kokosowy. Ma dłuższy czas przydatności do spożycia i cechuje się wyższą temperaturą dymienia niż olej nierafinowany. Ponadto nie posiada smaku i zapachu, co dla wielu osób może być plusem, szczególnie jeśli nie lubią posmaku kokosa w daniach. Olej rafinowany to także oszczędność pieniędzy.
Jak stosować olej kokosowy w kuchni?
Olej kokosowy jest bogatym źródłem tłuszczów nasyconych, co oznacza, że nadaje się on do przygotowywania potraw wymagających smażenia lub pieczenia. Tłuszcze nasycone po podgrzaniu do wysokich temperatur zachowują swoją strukturę. W przeciwieństwie do innych tłuszczów roślinnych, olej kokosowy nie ulega przekształceniu w toksyczne związki, dlatego uznawany jest za najlepszy olej roślinny przeznaczony do stosowania w wysokich temperaturach.
Jeżeli chcemy, aby nasze potrawy nabrały kokosowego smaku i aromatu, wówczas najlepiej sięgnąć po olej zimnotłoczony.
Dodatkowo olej kokosowy może posłużyć do przygotowania domowego majonezu, który będzie bardziej wartościowy niż ten dostępny na sklepowych półkach. Olej kokosowy można wykorzystywać także jako składnik sosów do sałatek. Wystarczy dodać do niego nieco miodu, zmiażdżony ząbek czosnku oraz łyżkę soku z cytryny. Całość należy dokładnie wymieszać i w ten sposób otrzymamy smaczny i aromatyczny dressing do sałatki.
Zastosowanie oleju kokosowego w kosmetyce
Jak pokazują badania, olej kokosowy może chronić przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Według naukowców olej blokuje ok. 20% promieniowania UV. Zastosowany na skórę przeciwdziała pojawianiu się oparzeń słonecznych, plam oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworu skóry. W innych badaniach dowiedziono, że olej z kokosa posiada wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej (SPF) wynoszący 7. Niestety jest to zbyt niski wskaźnik, by móc uznać, że masło kokosowe jest skutecznym kosmetykiem blokującym promieniowanie UVB.
Olej kokosowy sprawdzi się jako środek nawilżający skórę oraz jako naturalny produkt na zmarszczki. Doskonale nawilża skórę nóg, ramion czy rąk. Masło kokosowe można stosować także na twarz, ale nie jest ono polecane dla cery tłustej. Ponadto olejomaniacy przyznają, że tłuszcz kokosowy „zapycha”. Oznacza to, że olej kokosowy jest komodegenny – przyczynia się do powstawania wyprysków poprzez zapychanie porów na skórze twarzy. W związku z tym ze stosowania oleju na twarz powinny zrezygnować osoby, których skóra posiada skłonność do powstawania trądziku.
Olej koksowy ma zbawienny wpływ na podrażnienia skórne oraz wspomaga leczenie egzemy. Efekty terapeutyczne często są takie same jak te, które można osiągnąć stosując kosztowne kremy.
Kolejną możliwością wykorzystania oleju kokosowego w kosmetyce jest stosowanie go jako środka do demakijażu. Niewielka ilość oleju nałożona na wacik kosmetyczny pomoże z łatwością pozbyć się całodniowego makijażu oraz zregeneruje skórę. Tłuszcz kokosowy pozbawiony jest detergentów, które często znajdziemy w tonikach czy płynach do demakijażu, dzięki czemu działa niezwykle łagodnie, ale skutecznie.
Antybakteryjne działanie oleju kokosowego
Olej kokosowy tłoczony na zimno posiada właściwości antybakteryjne. Badania pokazują, że przyczynia się on do zahamowania wzrostu bakterii Clostridium difficile odpowiadającej za biegunki o ciężkim przebiegu. Wiele wskazuje na to, że tłuszcz kokosowy pomaga także zatrzymać rozwój pleśni. Za takie działanie odpowiedzialny ma być kwas laurynowy zawarty w oleju. Tłuszcz kokosowy okaże się pomocny także w eradykacji innych bakterii, zarówno jeśli będzie stosowany wewnętrznie i zewnętrznie.
Badania pokazały, że olej kokosowy przyspiesza proces gojenia się ran, ponieważ działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie. Dodatkowo stymuluje proces produkcji kolagenu, który jest składnikiem skóry, co sprawia, że procesy regeneracyjnie przebiegają znacznie sprawniej.
Według innych badań spożywanie oleju kokosowego przyczynia się do zmniejszenia stresu oksydacyjnego oraz redukcji stanów zapalnych znacznie szybciej niż ma to miejsce w przypadku innych olejów.
Dość ciekawym wykorzystaniem oleju kokosowego może być stosowanie go zamiast antyperspirantu. Tłuszcz kokosowy dzięki silnemu działaniu antybakteryjnemu pozwala zahamować rozwój bakterii odpowiedzialnych za nieprzyjemny zapach potu. W internecie dostępnych jest wiele przepisów, które pokazują jak w prosty sposób możemy przygotować antyperspirant wykorzystując do tego olej kokosowy.
Olej kokosowy i jego wpływ na zęby
Większość past do zębów dostępnych na rynku zawiera składniki, które nie mają właściwości leczniczych, a mogą jedynie pogarszać stan uzębienia. Rozwiązaniem, które ma coraz więcej zwolenników jest stosowanie oleju kokosowego zamiast pasty do zębów. Okazuje się bowiem, że tłuszcz kokosowy pomaga leczyć próchnicę, eliminuje nieświeży oddech, zapobiega krwawieniu dziąseł oraz leczy stany zapalne. Jakby tego było mało, olej kokosowy pomaga wybielić zęby oraz wzmacnia je. Masło kokosowe może być stosowane także do popularnej metody „ssania oleju”, która pomaga pozbyć się toksyn z
Olej kokosowy na włosy – efekty stosowania
Olejowanie zarówno włosów, jak i twarzy to metody oczyszczania zyskujące coraz większą popularność. Nic w tym dziwnego, bowiem w ten sposób odżywiamy skórę bez dostarczania jej szkodliwych substancji. Na blogach poświęconych tematyce dbania o włosy znajdziemy wiele pozytywnych opinii na temat olejowania włosów olejem kokosowym. Najlepiej do tego celu wybrać zimnotłoczony tłuszcz kokosowy. Efekty stosowania oleju na włosy widoczne są już po pierwszym zastosowaniu. Włosy stają się bardziej lśniące, miękkie i gładkie w dotyku. Są mocniejsze – przestają się łamać i wypadać. Ponadto olej kokosowy może działać na włosy lekko rozjaśniająco.
Olej kokosowy stosowany na włosy został porównany z innymi olejami m.in. słonecznikowym. Okazało się, że tłuszcz pochodzący z kokosa hamuje proces utraty protein z włosów jeśli stosowany jest przed lub po myciu włosów. Naukowcy uważają, że działanie regeneracyjne zawdzięczane jest obecności kwasu laurynowego, który posiada zdolność wnikania do łodygi włosa.
Olej kokosowy na odchudzanie
Pierwsze co przychodzi nam na myśl, kiedy pomyślimy o tłuszczu – tłuszcz tuczy. Jest to oczywiście nieprawda, bo tłuszcz pomaga schudnąć, o czym pisaliśmy w artykule poświęconym diecie ketogenicznej.
Tłuszcz kokosowy pomoże nam przyspieszyć tempo metabolizmu. Zawiera średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które są szybko przyswajane przez organizm i przyspieszają spalanie tkanki tłuszczowej. Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (MCT) zwiększają tempo przemiany materii, a spożywanie ich w ilości 15-30 gramów dziennie pozwoli zwiększyć ilość spalanych kalorii w ciągu doby o 120 kcal.
Dodatkowo tłuszcz kokosowy przyczynia się do redukcji podskórnej tkanki tłuszczowej. Wystarczy do codziennego jadłospisu włączyć 2 łyżki oleju, by zauważyć pozytywne zmiany np. w postaci zmniejszenia obwodu w pasie.
Olej kokosowy pomaga także zahamować wilczy apetyt. Średniołońcuchowe kwasy tłuszczowe obecne w oleju zmniejszają głód oraz hamują potrzebę sięgania po kaloryczne przekąski, które często są przyczyną szybkiego przybierania na wadze.
Naukowcy dowiedli także, że tłuszcz kokosowy przyczynia się podniesienia poziomu „dobrego” cholesterolu HDL. Powinniśmy jednak konsumować go ostrożnie, jeżeli posiadamy zbyt wysoki poziom cholesterolu całkowitego we krwi.
Tłuszcz z koksowy usprawnia pracę mózgu
Środniołańcuchowe kwasy tłuszczowe zawarte w oleju kokosowym ulegają rozpadowi w wątrobie. Zostają przekształcone do ketonów (ciał ketonowych), które pełnią alternatywne źródło energii dla mózgu. Badania pokazują, że średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe wykazują korzystne działanie w przypadku takich chorób jak Alzheimer czy epilepsja.
Olej kokosowy na zapalenie stawów
Stany zapalne stawów powodują, że miejsca te stają się niezwykle bolesne i utrudniają nam poruszanie się. Przeprowadzone badania pokazują, że przeciwutleniacze (polifenole) zawarte w tłuszczu kokosowym pozwalają zahamować rozwój stanów zapalnych oraz redukują dolegliwości bólowe stawów. Badania przeprowadzone na modelach zwierzęcych udowadniają, że olej kokosowy wyraźnie zmniejsza obrzęk.
Olej kokosowy może być stosowany także w celu wzmocnienia kości. Zawarte w tłuszczu średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe zwiększają wchłanianie składników odżywczych, w tym także wapnia i magnezu, które są głównym elementem budulcowym kości.
Olej kokosowy dla zdrowia wątroby i trzustki
Olej kokosowy zawiera tłuszcze nasycone, które pomagają chronić wątrobę przed uszkodzeniami wywołanymi alkoholem lub działaniem toksycznych środków. W badaniu z 2016 r. pokazano, że tłuszcz kokosowy powoduje spadek markerów stanu zapalnego oraz zwiększenie aktywności ważnych enzymów wątrobowych w wyniku spożycia oleju kokosowego.
Dodatkowo średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe wspierają leczenie chorób trzustki oraz zaburzeń metabolicznych.
Kontrowersje: czy olej kokosowy jest na pewno zdrowy?
Co jakiś media bombardują nas informacji na temat szkodliwości produktów, które dotychczas uważane były za niezwykle zdrowe. Podobnie jest w przypadku oleju kokosowego – jedni uważają, że jest zdrowy, inni sądzą, że tłuszcz kokosowy jest absolutnie niezdrowy i należy z niego zrezygnować. Profesor Karim Michels wygłosiła wykład, w którym stwierdziła, że olej kokosowy jest „czystą trucizną”. Uważa ona, że nie ma badań, które w 100% potwierdzałyby korzyści płynące ze stosowania oleju kokosowego. Ponadto podkreśla – co jest prawdą – że olej kokosowy zawiera w głównej mierze nasycone kwasy tłuszczowe, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia różnych chorób np. choroby wieńcowej.
Badania pokazują jednak, że olej kokosowy stosowany w umiarkowanej ilości działa prozdrowotnie, dlatego warto go stosować, ale z umiarem. Warto mieć na względzie popularną zasadę „co za dużo, to nie zdrowo”, bo nawet najzdrowsza żywność na ziemi może nam zaszkodzić, jeśli będziemy spożywać ją bez opamiętania.
Jaka jest cena oleju kokosowego?
Olej kokosowy najczęściej sprzedawany jest w dużych słoikach o pojemności 900 ml. Opakowanie tłuszczu nierafinowanego (zimnotłoczonego – extra virgin) kupimy już za ok. 30 zł. Najlepsze oferty cenowe znajdziemy w sklepach ze zdrową żywnością oraz w sklepach internetowych, gdzie zakup oleju pod doliczeniu kosztów wysyłki okaże się korzystniejszy niż w przypadku, gdy zakupu mielibyśmy dokonać w sklepie stacjonarnym. Warto jednak wybierać olej od sprawdzonych producentów i sprzedawców, którzy mają pozytywne opinie na temat swoich produktów.
Nieco tańszy jest olej kokosowy rafinowany, który można kupić za ok. 10-15 zł. Jednak należy liczyć się z tym, że jest on uboższy w składniki odżywcze, a dodatkowo w procesie rafinacji zostaje pozbawiony kokosowego smaku oraz zapachu.
Na co zwracać uwagę wybierając olej kokosowy?
Masło kokosowe powinno być jak najbardziej świeże. Im dłużej stoi w słoiku na sklepowej półce, tym bardziej pozbawione jest swoich dobroczynnych właściwości. Pod wpływem światła olej kokosowy jełczeje i przestaje być zdatny do użycia. Najlepiej wybierać olej, który jest nierafinowany, zimnotłoczony bez żadnych domieszek, dodatków oraz substancji zapachowych. Świeży, zimnotłoczony olej kokosowy posiada swój własny smak i zapach, który jest nie do podrobienia.
Jakie są opinie na temat oleju kokosowego?
Nie ma żadnych wątpliwości, że olej kokosowy robi furorę w naszym kraju, a w sieci możemy znaleźć wiele kreatywnych pomysłów na jego wykorzystanie. Wystarczy wejść na jakikolwiek forum poświęcone kwestiom zdrowotnym i z pewnością znajdziemy tam wpis na temat zalet oleju kokosowego. Z opinii wynika, że masło kokosowe najczęściej stosowane jest w celach kosmetycznych. Pomaga pozbyć się egzemy, działa antybakteryjnie, przyczynia się do spłycenia zmarszczek, likwiduje opuchliznę oraz „worki” pod oczami. Dodatkowo olej koksowy zmniejsza widoczność blizn oraz rozstępów.
Drugim zastosowaniem, z powodu którego Polacy sięgają po olej kokosowy są kulinaria. Olej kokosowy świetnie nadaje się do smażenia i pieczenia. Na jego podstawie możemy stworzyć pyszny majonez oraz dressing do sałatek. Tłuszcz kokosowy zdobywa z każdym rokiem coraz większą popularność i niestraszne mu są kontrowersyjne opinie, z których dowiadujemy się, iż jest on niezdrowy, co oczywiście nie jest prawdą.
Podsumowanie
Olej kokosowy to tłuszcz, który warto mieć w swojej lodówce. Sprawdzi się nie tylko jako składnik wielu potraw, ale także jako naturalny produkt kosmetyczny wspierający zdrowie i urodę. Możliwości stosowania oleju kokosowego jest naprawdę wiele. Pomaga pozbyć się zmarszczek, zmniejsza widoczność rozstępów oraz blizn. Działa antybakteryjne oraz antygrzybiczo, a dodatkowo przyspiesza gojenie się ran oraz redukuje stany zapalne. Olej kokosowy możemy stosować także zamiast dezodorantu czy pasty do zębów.
Dzięki temu, że hamuje apetyt oraz wspiera komfort trawienny, tłuszcz kokosowy sprawdzi się także jako środek pomagający zrzucić zbędne kilogramy oraz kontrolować wagę. Decydując się na zakup oleju kokosowego warto wybrać produkt nierafinowany (zimnotłoczony), który cechuje się największą zawartością składników odżywczych. Kupując wysokiej jakości olej, fundujemy naszemu organizmowi to, co najlepsze.
Zobacz opinie na forum o artykule: