Trądzik zaskórnikowy to jedna z odmian trądziku pospolitego. Dosięga szczególnie młode osoby w wieku dojrzewania, jednak nieestetyczne wągry i krosty coraz częściej pojawiają się również na twarzach dorosłych. Jakie są przyczyny tego schorzenia, czym się objawia i jak się je leczy? Zgromadziliśmy wszystkie najważniejsze informacje o trądziku zaskórnikowym.
Czarne kropki w okolicach nosa, czoła czy brody to zdecydowane przekleństwo wielu nastolatków. Okazuje się jednak, że współcześnie trądzik zaskórnikowy nierzadko dosięga również osoby dorosłe, które już dawno zostawiły za sobą okres dojrzewania. Na szczęście to jedna z najłagodniejszych form tej choroby. Konieczne jest jednak podjęcie jej leczenia, by nie dopuścić do nieprzyjemnych konsekwencji – np. trudnych do usunięcia blizn czy pojawienia się stanów depresyjnych.
Co to jest trądzik zaskórnikowy?
Trądzik zaskórnikowy (łac. acne comedonica) dotyczy przede wszystkim nastolatków. Ich gospodarka hormonalna jest na etapie regulowania, więc nie dziwią pojawiające się licznie problemy. Powszechnie nazywamy go trądzikiem młodzieńczym. Objawia się nieestetycznymi czarnymi kropkami – to wągry. Pojawiają się najczęściej na czole, nosie i brodzie. U jego podstaw leży oczywiście nadmierna praca gruczołów łojowych, czyli tzw. łojotok.
Na szczęście trądzik zaskórnikowy nie ma najczęściej charakteru zapalnego, więc jego leczenie jest stosunkowo nieskomplikowane. Nie warto jednak bagatelizować problemu i zaniedbywać skórę twarzy, bo może dojść do poważnych zmian chorobowych. Konieczne jest ustalenie przyczyny, która spowodowała występowanie zaskórników i wprowadzenie odpowiedniej pielęgnacji. W przeciwnym razie pojawią się kolejne objawy i będzie to już trądzik zaskórnikowo-grudkowy, odrobinę trudniejszy do wyleczenia.
Objawy trądziku zaskórnikowego
Objawy trądziku zaskórnikowego możemy zaobserwować przede wszystkim u nastolatków. Jeśli odpowiednio pielęgnują skórę, wszystkie zmiany chorobowe mogą zniknąć w ciągu kilku lat. W przypadku jednak, gdy nie podejmą żadnego działania, zmiany zamieniają się w trądzik zaskórnikowy-grudkowy, który będzie towarzyszył im nawet do 30. roku życia!
Jak się przejawia? Podstawowe objawy trądziku to przede wszystkim pojawienie się zaskórników otwartych i zamkniętych w środkowej okolicy twarzy i czoła. Bardzo rzadko występują też na plecach czy klatce piersiowej. Niekiedy również może pojawić się stan zapalny, w wyniku którego zaskórniki przekształcą się w ropne krostki. W zmianach chorobowych dochodzi do namnożenia bakterii, a więc mogą powstać grudki i torbiele – pojawia się trądzik grudkowo-zaskórnikowy.
Wyróżniamy 2 rodzaje zaskórników:
- zaskórniki otwarte, czyli charakterystyczne czarne wągry, w których ujścia gruczołów łojowych są zauważalne – barwa wynika z wypełnienia utlenioną na powierzchni keratyną;
- zaskórniki zamknięte, czyli białe, podskórne grudki, w których ujścia gruczołów łojowych są niewidoczne – w tym przypadku nietrudno o pojawienie się stanów zapalnych.
Jak rozpoznać trądzik zaskórnikowy?
Diagnoza każdego rodzaju trądziku wymaga wizyty u dermatologa. Nierzadko zdarza się też, że konieczna jest konsultacja z endokrynologiem, bowiem najczęstszą przyczyną jego wystąpienia są zmiany hormonalne (tzw. trądzik hormonalny). Lekarze mogą więc zlecić pakiet badań obejmujący męskie hormony: testosteron, androstendion i DHEA. Z dużym prawdopodobieństwem skierują cię również na badanie poziomu TSH, prolaktyny, LH i FSH, czyli hormonów przysadki mózgowej. Niezbędne jest tkże sprawdzenie hormonów tarczycy oraz estradiolu i progesteronu, czyli tzw. hormonów żeńskich.
W trądziku zaskórnikowym objawy mogą występować również z przyczyn pozahormonalnych, więc czasem warto wykonać inne badania. Kiedy wypryski pojawiają się niedługo po zjedzeniu określonych produktów spożywczych, wartościowe byłoby zdecydowanie się na przeprowadzenie testów na alergie pokarmowe. Lekarz może skierować cię także na morfologię i cały szereg badań z krwi, w tym IgM, IgG czy glukozę.
Przyczyny trądziku zaskórnikowego
Najczęstszą przyczyną powstawania trądziku zaskórnikowego (i większości jego innych form) jest zablokowanie za pomocą martwych komórek naskórka ujścia gruczołu łojowego. Jednocześnie jednak warto zwrócić uwagę, że stan skóry jest również odpowiedzią na higienę, dietę czy styl życia. Jakie są więc przyczyny powstawania zaskórników?
Hormony
Z całą pewnością za zmiany skóry w okolicach twarzy odpowiadają hormony. W okresie dojrzewania to androgeny oraz hormony jajników i nadnerczy odpowiadają za wzrost gruczołów łojowych. Łojotok można zaobserwować jednak także przed miesiączką czy w okresie menopauzy – dlatego zaskórniki nie dotyczą jedynie młodzieży.
Łojotok
Za pojawienie się zmian zaskórnikowych odpowiada właśnie wspomniany łojotok. Ujście zostaje zablokowane przez nadmiar łoju i złuszczające się komórki nabłonkowe – i tak powstają niewidoczne gołym okiem mikrozaskórniki, które mogą rozwinąć się w poważniejsze zmiany.
Bakterie
Przyczyną pojawiania się zmian w obrębie skóry twarzy są również bakterie. Trzeba bowiem podkreślić, że mieszki włosowe są idealnym siedliskiem dla ich rozwoju. O ile w przypadku prawidłowo działającego ujścia gruczołów nie stanowią one żadnego zagrożenia, to w sprzyjających warunkach dojdzie do rozwoju Propionibacterium acnes, czyli bakterii bezpośrednio odpowiedzialnej za trądzik zaskórnikowy.
Czynniki zewnętrzne
Oprócz osobniczych cech indywidualnych, na pojawienie się zmian zaskórnikowych wpływ mają również dieta, palenie, przyjmowane leki, nieodpowiednia higiena, a nawet kondycja psychiczna chorego.
Leczenie trądziku zaskórnikowego
Należy podkreślić, że leczenie każdego rodzaju trądziku jest bardzo ważne. Kondycja skóry to nie tylko kwestie estetyczne i dobre samopoczucie wynikające z ładnego wyglądu. Dzięki zapobieganiu dalszemu rozwojowi nie dopuszczasz do pojawienia się szkodliwych dla organizmu stanów zapalnych. Jak możesz poprawić stan skóry trądzikowej?
Suplementy diety na trądzik
Chociaż nie zastąpią wizyty u lekarza i podjęcia wskazanej przez niego terapii, suplementy diety na trądzik będą wspierały zaatakowany organizm od wewnątrz. Odpowiednie preparaty wyróżniają się naturalnym składem, który nie stanowi dodatkowego zagrożenia i nie wiąże się z ryzykiem wystąpienia objawów niepożądanych. Warto wybierać suplementy, w których znajdują się m.in. wyciąg z czerwonej koniczyny (ogranicza wydzielanie łoju) czy ekstrakt z liści pokrzywy (wspiera regenerację skóry). Wśród opinii znalezionych w Internecie uwagę przykuwa suplement diety Nonacne – powstał bowiem na bazie ziół o działaniu antybakteryjnym i przeciwgrzybiczym.
Leczenie miejscowe
Trądzik zaskórnikowy najczęściej nie wymaga leczenia farmakologicznego – najważniejsze jest leczenie miejscowe za pomocą maści, kremów czy żeli na trądzik zawierających nadtlenek benzoilu lub kwas azelainowy. Na efekty należy poczekać kilka tygodni. Czas trwania terapii natomiast uzależniony jest od nasilenia występujących zmian.
Jeśli zmiany zdążyły się już rozwinąć i pojawiły się zapalne grudki czy krosty, prawdopodobnie zostanie wprowadzone dodatkowe leczenie farmakologiczne z wykorzystaniem antybiotyku doustnego.
Pielęgnacja twarzy
W przypadku zaskórników niezbędne jest przestrzeganie zasad higieny. Bardzo ważne jest, by skórę pielęgnować przy użyciu specjalnych żeli, mleczek czy płynów micelarnych, które nie mają w składzie alkoholu, a także SLS i SLES, które niszczą warstwę ochronną naskórka. Najlepiej wybrać kosmetyki przeznaczone do cery trądzikowej. Istotny jest również tonik o działaniu ściągającym i przeciwłojotokowym. Dobrze jest także skorzystać z kremu – najlepiej lekko matującego, nawilżającego, bez olejków.
Zdrowa dieta
Zdrowa, zbilansowana dieta to podstawa zdrowego ciała – także w kwestii zmian skórnych. Zadbaj więc o to, by twój jadłospis był bogaty w produkty zawierające witaminę A. Mogą to być m.in. ryby i jajka. Pamiętaj również o niezbędnych witaminach z grupy B – sięgnij więc po banany i pełnoziarniste pieczywo, które dodatkowo ogranicza łojotok. Uważnie przyglądaj się, czy żadne produkty nie nasilają zmian trądzikowych. W takim przypadku natychmiast wyeliminuj je ze swojej diety.
Regeneracja
Jednym z zewnętrznych czynników generujących zmiany zaskórnikowe jest stres. Aby go zniwelować, konieczne jest unikanie sytuacji stresogennych. Wiemy jednak, że to często po prostu nierealne. Żeby wyeliminować zagrożenie nadmiernego wydzielania kortyzolu zapewnij sobie tak dużo spokoju, jak tylko to możliwe. Zadbaj również o to, by odpowiednio długo spać. Sen sprawia, że twoja skóra jest mniej podatna na działanie drobnoustrojów, a układ nerwowy jest silniejszy.
Zobacz opinie na forum o artykule: